AQUAE Sextiae

AQUAE Sextiae

urbs Archiepischopalis et colonia Galliae Narbonensis, Provinciae Metropolis, conventusque iuridicus Massiliae finitima, ab ea 5. leuc. in Boream distans, ab Arelate 12. ab Avenione 13. in ortum inter Nemausum ad occasum 53. et Nicaeam ad Varum in ortum 73. mill. pass. ex Strabone. Contractis in unum quinque syllabis Aix vulgo appellatur. Caesi hîc a C. Matio Teutones Cimbrique. Ad amnem Arc sita, ampla et pulcbraest, in plaitie, crefcit indies, estque Parlamenti totius Provînciae sedes. longitud. 26. 45. latitud. 42. 45. Olim colonia Romanorum, ut videbimus paulo post in Salyorum regione condita, a Caio Sexto Calvino, a quo nomen accepit, ut et therinis, quas ibidem exstruxit. An. 630. vel 631. Urb. Cond. 164. Olymp. 142. ante Natum Christum. Liv. l. 60. 61. Vellei. l. 2. c. 12. Srrabo l. 4. Plin l. 3. c. 5. Plut. in Mario. Adfidem conversa est, a S. Maximino, qui primus urbis Episcopus dicitur, A. C. 49. Archiepiscopalis postmodum facta. Parlamentum, cuius haec urbs sedes, institutum est a Ludovico XII. aliis id Luduvico XI. vindicantibus, postquam Carolus Andegav. ultimus Provinciae Comes, ei ditionem hanc donavit. Moneta hîc cusa literam X. habet. Bouchetus et Pithonus, hist. urbis huius. Frequentes hîc Synodi. Spond. A. C. 1585. et 1612. Morerius non a Sexto Calvino conditam, sed instauratam tantum vult, postquam a Barbaris eversa esset: quod fatum etiam sub Longobardis et Saracenis subiit. Academia quoque in hac urbe insignis est. etc. Aquarurm hatum calorem diuturnitate temporis defecisse, nec iam parem esse famae priori, saribit Solinus c. S. A' Plinio Urbs oppidis Latinis accensetur, at in nummo Vespasiani nuncupatur, Colonia Aquae Sext. leg. X X V. h. e. legionis vicesimae quintae: a Ptol. quoque ύδατα Σέξτια κολωνία dici tur; quod idem e duobus lapidibus, Arelatensi et Romano Ios. Scal iger ac Sirmondus probant. Sextias Baia Sidonius vocat i. e. Sextias Aquas ab aquis sinûs Baiani celeberrimis, circa quas duobus proeliis C. Marius Teutones et Ambrones delevisse dicitur, caseis hostim 200. milib. captis 90. In veternb. Notitiis provinciae Narbonensis secundae Metropolis civitas Aquen sium appellatur, subiectas sibl habens 6. civitates, Aptensium, Reiensium, Foroiuliensium, Vapincensium, Segestertorum et Antipolitanam. Sed postea, detractâ Antipoli, et Maritimis Alpibus attributâ, coeterae supradictae civitates numero quinque, Aquensi Burgundiae vel Provinciae Metropolitano Archiepiscopo subiectae permanserunt. Montana urbs est, et sita ad fluviolum Arcum. ut dictum, vulgo Arc vel l' Arc, orientem, qui stagnum Mastromelam seu Berrense ingreditur et flexu aquarum suarum arcum refert. Incolas eius Gregor. Turonens. Aquenses. Theodulsus Aurelianensis Episcopus Aquinos, hodie Aquisexitenses eruditi vocant. Vide Hadr. Vales. Notit. Gall.